Open brief Jaap Haasnoot (1 en 2)

Open brief Jaap Haasnoot (2)

Redactie: Van het 50PLUS Statenlid voor de Provincie Zuid Holland lazen wij op 17 april 2021 het volgende op facebook  Bij de open brieven plaatsten wij al eerder een analyse van Jaap Haasnoot. Door zijn collega Willem Bakx in de Provinciale Staten Zuid Holland werd op vrijdag 9 april een amendement ingediend ter behandeling op de ALV van 8 mei 2021. Zie Amendement, dat mede ondertekend werd door:

Jaap Haasnoot  :
Ik beloof er geen gewoonte van te maken maar deze keer toch nog een keertje een bericht over de landelijke politiek van 50PLUS. Als je daar geen interesse in hebt kun je dit verhaaltje dus overslaan

50PLUS op een tweesprong: Impasse moet worden doorbroken

Voor insiders is het duidelijk dat het verkiezingsdebacle voor 50PLUS, waarbij de club van 4 zetels naar 1 zetel is gegaan in de Tweede Kamer, uiteindelijk te maken heeft met een intern gebrek aan het juiste bestuurlijke leiderschap, en aan een slechte en kwetsbare organisatie die daarmee samenhangt. Zoals in veel partijen zijn er bij 50PLUS ook verschillen van mening over de stijl van politiek bedrijven. Daar moet helderheid over komen. De zwakke organisatie heeft betrekking op zowel structuren, de interne cultuur als de bemensing op sleutelposities.

De gewoonte van sommigen om verschillen van mening uit te vergroten en deze op straat te gooien maakt de partij kwetsbaar. Dit heeft er voor gezorgd dat 50PLUS ondanks een enorm kiezerspotentieel tot nog toe in de marge is blijven hangen. De hamvraag is hoe de impasse of stagnatie kan worden doorbroken. Dezelfde mensen die deze impasse tot nog toe niet hebben kunnen doorbreken zullen waarschijnlijk niet in staat zijn om dat in een volgende fase wel te doen. Het hele veld overziende is de conclusie dat we dus een kwantumsprong moeten organiseren om de partij te redden.

50PLUS is kwetsbaar voor “hackers”

De partij is jaren lang blijven steken in de pioniersfase en is er nooit in geslaagd om op te schakelen naar een volgende stabiele fase. Sommige mensen kunnen daar ook belang bij hebben. Maar als je niet goed georganiseerd bent blijf je ook kwetsbaar voor politieke “hackers”. En net als in de wereld van de ICT weten hackers ook bij 50PLUS keer op keer weer feilloos de zwakke plekken te vinden. Die proberen ze vervolgens voor eigen doeleinden te misbruiken. Uiteindelijk gaat het daarbij bijna altijd om baantjes of om de macht te kunnen uitoefenen. En omdat het om een politieke partij gaat worden hierbij politieke standpunten of programma’s vaak als strijdmiddel, maar daarnaast ook als alibi gebruikt.

Het “knokken voor de ouderen” dus als dekmantel voor het eigen belang en voor de eigen doelen. Ondertussen richt de strijd zich vooral op de interne concurrentie, wordt de partij schade toegebracht en zijn de ouderen daardoor vooral de dupe. En net als bij het hacken van software kunnen enkelingen enorme schade toebrengen die afstraalt op de hele partij.

Vertrouwen is de sleutelfactor

Kiezers en potentiële leden hebben terecht geen interesse of vertrouwen in een partij die zijn eigen zaakjes niet goed op de rit heeft staan, en die continu slechte publiciteit trekt door intern gedoe en geruzie. Dat is dodelijk want vertrouwen is het belangrijkste kapitaal van een politieke partij. Vertrouwen vertaalt zich in zetels, zetels in macht en invloed, en alleen daarmee kun je je doelstellingen verwezenlijken.

Een slecht imago is dodelijk

Mensen met kwaliteiten hebben geen interesse zich aan zo’n club met een slecht imago te verbinden. Het is slecht voor je reputatie, het gedoe is niet leuk en er is onvoldoende zicht op dat er ooit wat bereikt kan worden. Dat is dus een lastige paradox. De partij heeft goed kader en veel leden en kiezers nodig om succesvol te kunnen zijn. Maar het gebrek aan succes, of het gebrek aan de juiste condities om succesvol te kunnen worden, houdt de goede mensen buiten de deur. Het slechte imago is lastig te repareren. Dat is een van de redenen dat de partij blijft hangen in de marginaliteit.

50PLUS heeft ander leiderschap nodig

In een blog werd onlangs terecht aangegeven dat de pioniersfase en de daarop volgende fase verschillende vormen van leiderschap vergen. Uit de organisatiekunde weten we ook dat de overgang naar een volgende fase meestal gepaard gaat met een crisis. De mensen van het eerste uur zijn vaak geneigd om vast te houden aan de stijl die ze gewend zijn en die ze goed beheersen of ze kunnen zichzelf niet opnieuw uitvinden. Maar de volgende fase in de organisatieontwikkeling vergt nu juist een heel andere stijl van opereren om succesvol te kunnen zijn. Dat geldt zeer speciaal ook voor 50PLUS in de huidige omstandigheden.

Afscheid nemen is een kunst

De overgang naar een volgende fase betekent voor sleutelfiguren soms ook afscheid nemen en de macht uit handen geven. De meeste leiders blijken na verloop van tijd met de macht verkleefd te zijn en houden zo lang mogelijk vast aan het pluche. Dat houdt vernieuwing tegen. Dat houdt ook tegen dat het kader voor de toekomst wordt aangetrokken, opgekweekt en in positie gebracht. Nieuwe mensen worden vaak als concurrenten gezien en politieke entrepreneurs zijn vanuit controledwang geneigd om de touwtjes in handen te willen houden. In een pioniersfase waarin de organisatie en de structuren ontbreken om dit soort zaken ordelijk te regelen is een partij extra kwetsbaar voor Machiavellistische praktijken. Bij 50PLUS zijn gedurende de rit veel bekwame mensen om dit soort redenen teleurgesteld afgehaakt.

 Stabiliteit ontbreekt

Onder de huidige omstandigheden is 50PLUS veroordeeld tot een situatie waarbij het wachten is tot de volgende hacker opstaat om de nodige onrust te veroorzaken. Crisis is een constante als je er niet in slaagt de organisatie naar een hoger plateau te krijgen waar stabiliteit en voorspelbaarheid de norm zijn. De ongezond lange puberteit heeft intern veel schade opgeleverd. In feite is het na alles wat er gebeurd is een wonder dat de partij nog bestaat. De enige kans die de partij nog heeft om te overleven is dat we nu een intensief veranderproces ingaan dat als doel heeft om snel stabiliteit en continuïteit te brengen. Alleen dan kan 50PLUS doorgroeien naar een partij met een constructief imago die bij kiezers voldoende steun en vertrouwen kan verwerven. En alleen dan kunnen we onze maatschappelijke doelstellingen realiseren.

Transitiemanagement

Naar onze overtuiging is dat alleen mogelijk als nieuwe mensen met de juiste kwalificaties de kans wordt geboden om die overgang naar een stabiele fase op professionele en integere wijze te regelen. Het is nu of nooit. Mensen die vergroeid zijn met de pioniersfase, en die de daarbij horende stijl van opereren hanteren, zullen niet in staat zijn om zichzelf of de partij aan de eigen haren uit het moeras te bevrijden. Vanuit die gedachte hebben een aantal actieve leden die politiek actief zijn voor 50PLUS in een waterschap, gemeente of provincie de koppen bij elkaar gestoken om voor de leden een alternatief te kunnen bieden. Dit gezelschap heeft een voorstel gemaakt dat in feite bedoeld is om de partij te redden. Het voorstel, dat de vorm heeft van een amendement, geeft de koers aan die gevolgd zou moeten worden en stelt een aantal kandidaten voor die als interim-bestuur het transitieproces vorm moeten geven.

Het is nu of nooit

De kandidaten stellen zich daarvoor beschikbaar omdat ze willen voorkomen dat de partij verder in het ongerede raakt. Daarom stellen ze zich voor een beperkte periode beschikbaar om “de kar weer in het spoor te krijgen”. Daar hoort bij dat er een goede samenwerking tot stand wordt gebracht met de fracties, en dat er een duidelijke scheiding komt tussen de vereniging en het politieke bedrijf. Een basisvoorwaarde voor herstel en expansie is dat de organisatie, en allerlei processen en structuren op orde worden gebracht. Verder moet er meer helderheid komen over het gewenste profiel van de partij en het programma c.q. de vertaling van het gedachtegoed. Gaan we door als principiële getuigenispartij of willen we een meer pragmatische resultaatgerichte koers volgen ? Dat moet uiteraard goed met de leden worden besproken.

Alleen als we intern orde op zaken kunnen stellen, en alleen als we de interne cohesie en het vertrouwen kunnen herstellen, zullen wij in staat zijn om als partij te overleven, en om door te groeien naar de plaats in het politieke krachtenveld die onze doelgroep verdient.

Het woord is nu aan de leden op de ledenvergadering van 8 mei aanstaande. Zij hebben de sleutel in handen.

Jaap Haasnoot


Reactie van Roelof Jan Mulder,  Engelen                                                                                                                            21 april 2021

Beste Jaap,

Graag reageer ik op jouw artikel van vrijdag 16 april getiteld “zo zit dat dus?”. Je schetst een partij die van het begin af aan in een soort ontbindingsfase belandde. Die telkens als het er op aan kwam vanwege het feit dat de partij werd gehackt  niet datgene bereikte, waar een groot deel van de ouderen in Nederland op zat te wachten. Wat je met dat hacken bedoelt is me niet helemaal duidelijk geworden, maar dat er telkens geweldige kinken in de veelbelovende kabel kwamen is overduidelijk. Dat heeft echter niets met hackers te maken. Ook niet met het feit dat de partij onvoldoende gekwalificeerde en capabele mensen in de gelederen heeft of had.
Ik reken mijzelf bijvoorbeeld niet tot onbekwaam dan wel niet gekwalificeerd. En dat geldt voor veel meer mensen binnen de partij. lees verder


Open brief ook gepubliceerd op Facebookpagina Jaap Haasnoot
Provinciaal Statenlid in Zuid Holland
Kandidaat op plek 6 voor de Tweede Kamer verkiezing 2021
31 maart 2021                                 

De 50PLUS partij moet nu doorpakken. Het is de dood of de gladiolen !

50PLUS is gedecimeerd.

De verkiezingsuitslag is voor 50PLUS desastreus verlopen, daar is geen discussie over.
Ik denk dat er ook geen enkele discussie is over de oorzaak daarvan.

De campagneboodschappen werden ruimschoots overschaduwd door andere informatie die uitstraalde dat (zoals de pers dat graag omschrijft) “de oudjes weer ruziemakend over straat gingen”.

Dat is overigens geen verwijt aan de pers. Ouderenpartijen hebben nu eenmaal meer dan andere partijen het stigma dat ze ruziepartijen zijn. En dus ligt het voor de hand dat de pers dit aansprekende beeld keer op keer uit de kast trekt als daar aanleiding voor is of lijkt te zijn.

Een partij als het CDA, waar momenteel een complete burgeroorlog woedt, wordt wat dit betreft veel voorzichtiger benadert. Ook andere partijen waar regelmatig een richtingenstrijd woedt of waar anderszins periodiek een strijd om de macht wordt gevoerd hebben minder te vrezen van een dergelijk stigma. Zij worden in voorkomende gevallen door de buitenwereld dus met meer empathie benaderd. Dat is een gegeven waar je als partij rekening mee moeten houden en waar je op de juiste manier mee moet omgaan.

De geschiedenis herhaalt zich

De voormalige partijvoorzitter Geert Dales heeft destijds bewust op een verkeerde manier gebruik gemaakt van deze zwakke plek van 50PLUS. Nadat zijn staatsgreep binnen de partij mislukt was,  heeft hij in een bewuste actie om de partij schade toe te brengen het frame van de ruziepartij met veel succes aan de man gebracht. Het verhaal ging er op televisie bij de babbelprogramma’s in als Gods woord in een ouderling. De feiten waren anders.

Er waren minder dan 10 mensen die ruzie hadden gemaakt met de partij. Dat waren degenen die samen met de voormalig voorzitter wat baantjes hadden willen regelen. De partij werd echter in de peilingen, waar ze toen op 10 zetels stond, direct gedecimeerd. Dat was ook mede mogelijk doordat er vanuit de partij niet of niet adequaat werd gereageerd op deze poging om 50PLUS in diskrediet te brengen. De vereniging 50PLUS was destijds zonder voorzitter volledig stuurloos, wat iets zegt over de rest van het toenmalig bestuur.

En de volksvertegenwoordigers zijn destijds ook passief gebleven, of hebben de verkeerde dingen gedaan, wat ook veelbetekenend is.

Kamikaze actie bijna geslaagd

De geschiedenis heeft zich nu dus herhaald met de recente Tweede Kamerverkiezingen.
Er waren mensen binnen 50PLUS die er brood in zagen om een conflict te entameren teneinde daarmee eigen doelstellingen na te streven.

Laat ik er niet omheen draaien, het ging weer om baantjes.

Een verschil van mening over de precieze uitleg van een onderdeel van het verkiezingsprogramma was niet meer dan een aanleiding, die men voor dat doel heeft benut. En weer werd actief de pers benaderd, en opnieuw hebben we vanuit de partij geen geslaagde acties gezien om het conflict te neutraliseren. Het is volkomen begrijpelijk, dat de kiezer in onzekere tijden daar geen brood in ziet. Het resultaat was ook op voorhand duidelijk nadat de shit de ventilator raakte.

Ik neem ook direct aan dat de partij geheel zou zijn weggevaagd als de heer Omtzigt met een eigen partij had meegedaan, zoals een recente peiling ons wil doen geloven. Het is in ieder geval duidelijk dat 50PLUS op een belangrijk tweesprong staat in haar geschiedenis.

Gewoon doorgaan op dezelfde route of de koers verleggen ?

Wat moet er gerepareerd worden ?

 Uitgangspunt moet natuurlijk zijn dat een politieke partij er niet is als leuke hobby voor mensen die er in participeren, maar dat er impact moet zijn op de samenleving. Een partij heeft alleen bestaansrecht, als ze in staat is om (op directe en indirecte wijze) haar idealen en ideeën naderbij te brengen.

Mijn analyse is dat het probleem van 50PLUS niet zozeer bestaat uit kwesties die liggen op het gebied van de inhoud van het programma, de ideologie of de waarden waarop die gebaseerd is. Natuurlijk zijn er bij 50PLUS, net als bij elke andere partij overigens, onderling verschillen van mening over onderdelen van het programma. Daar kun je intern over praten en er afspraken over maken op basis van democratische uitgangspunten. Daar zullen ook wel eens fouten bij worden gemaakt.

Maar dat is allemaal oplosbaar als je beschikt over een adequate organisatie, passende structuren, een voldoende hecht esprit de corps c.q. een hechte interne cultuur, en de juiste mensen op de juiste plaats. Dit rijtje omvat in mijn visie alle zaken die 50PLUS nu snel op een rijtje moet krijgen wil de partij een kans op overleven hebben.

Succesvoorwaarden voor herstel

 Alleen als de partij die succesvoorwaarden goed kan regelen zie ik op enige termijn een groei naar een invloedrijke positie in het politieke landschap nog als haalbaar. De doelgroep is er, en als de partij zich vervolgens kan positioneren als een effectieve middenpartij met gezond-verstand-politiek, gebaseerd op waarden van fatsoen en rechtvaardigheid, dan is er een kans op herstel en expansie.

De mateloze populariteit van Pieter Omtzigt laat zien dat er wat dat betreft echt een gat in de markt zit. Het tijdperk van de teflonpolitici die vooral in achterkamertjes opereren is tanende, de traditionele partijen zijn op de terugweg. De opleving van de VVD is een tijdelijke, na Rutte komt het zwarte gat. Een periode met steeds meer goed opgeleide en assertieve ouderen die zich niet meer laten koeioneren is aangebroken. Voor die groep kan 50PLUS een redelijk alternatief worden.

Nieuw leiderschap

 50PLUS moet zoals gezegd om succesvol te kunnen zijn dus op overzienbare termijn op drie gebieden problemen oplossen. Dat zijn kwesties rond organisatie, cultuur en met betrekking tot een adequate bemensing. Het is van belang te constateren dat die drie probleemvelden nauw met elkaar verbonden zijn. Laat ik om deze blog af te ronden daar nog het volgende over zeggen. Elke organisatie kent net als individuele personen ontwikkelingsfasen die noodzakelijkerwijs volgordelijk doorlopen moeten worden. In Nederland heeft Lievegoed daar veel over geschreven. Verschillende auteurs hanteren verschillende benamingen voor deze fasen. Kort samengevat komt het er op neer dat verondersteld wordt dat er na de pioniersfase van een organisatie een organisatiefase en een integratiefase wordt doorlopen. De overgang tussen deze fasen wordt vaak gekenmerkt door een crisis en elke fase heeft een eigen vorm van leiderschap nodig.

50PLUS is blijven steken in haar ontwikkeling

 In mijn waarneming is 50PLUS te lang blijven hangen in de pioniersfase. Die fase wordt in het algemeen gekenmerkt door improviseren en door autocratisch gedrag van de oprichter. Rollen en taken van sleutelfiguren en van gremia zijn in deze fase ook onvoldoende gedifferentieerd. Dat patroon past prima in de opbouwfase maar kan op een later moment een handicap worden. In die situatie zit 50PLUS. De leiding van de partij moet in het licht van de huidige crisis daarom over haar eigen schaduw springen.

Het bestuur van de partij is onderdeel van het probleem en moet er tegelijkertijd voor zorgen dat die acties in gang worden gezet die er voor zorgen dat 50PLUS de overgang kan maken naar de volgende fase in haar ontwikkelingsproces.

Dat gaat niet vanzelf en misschien zijn daar andere mensen voor nodig. In feite is dat dezelfde situatie waarin Nederland als geheel verkeert. De neoliberale fase loopt op zijn eind, er zijn nu andere mensen nodig om Nederland op een andere wijze te kunnen besturen.

De kiezers hebben deze beslissing voor de BV Nederland nog even uitgesteld. Ze hebben hun gevoel laten spreken en hebben gekozen voor zekerheid c.q. Rutte. Het is de vraag of Rutte past bij de volgende ontwikkelingsfase van Nederland. De leden van 50PLUS moeten nog besluiten over de toekomst van hun eigen organisatie. Ik hoop dat ze hun verstand gebruiken.

Jaap Haasnoot